Open brief van Pierre Vancrutsen over de fusie Ahold ““ Delhaize

Datum: juli 24, 2015

De overname van Delhaize door Ahold was de voorbije dagen niet uit het nieuws weg te slaan. Toch werd er op de persconferentie van eergisteren en in de media met géén enkel woord gerept over het toekomstige lot van de meer dan 440 zelfstandige uitbaters, de zgn. franchisenemers binnen de Delhaize Groep. Nochtans vertegenwoordigen zij ruim de helft (!) van alle 880 Delhaize-supermarkten in ons land (België). Dit is op zijn minst ‘onthutsend’ te noemen. Ik verwacht na deze overname voor de Belgische franchisenemers een weinig rooskleurige toekomst. In deze open brief wil ik een oproep doen aan federaal minister van economie en werk, Kris Peeters,UNIZO en alle betrokken belangenorganisaties om hun verantwoordelijkheid op te nemen en de belangen van de franchisenemers ter harte te nemen.

Situatieschets

De Delhaizegroep telt in België 880 winkels waarvan een kleine helft ‘geïntegreerde’ (lees: eigen) winkels. De andere overgrote helft wordt uitgebaat door zelfstandige franchisenemers. Franchisewinkels zijn voor een retailer zoals Delhaize van groot belang en spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling en groei van de Groep. Een zelfstandige winkeluitbater draait eerst en vooral al zelf op voor o.a. alle personeelskosten zoals aanwerving, opleiding, sociale zekerheid enz. Delhaize kan daardoor de eigen personeelskost met maar liefst de helft drukken. Franchisenemers zijn daarnaast ook verplicht al hun goederen (op enkele uitzonderingen na) aan te kopen bij Delhaize en zorgen dus voor een verzekerde afzetmarkt voor de retailer. Een franchisenemer staat ook nog eens een percentage van zijn winst af en draagt dus rechtstreeks bij tot het rendement van de Groep.

Franchisenemers hebben het in België niet gemakkelijk. Een minderheid boert goed tot zeer goed. Dat is het geval voor enkele rijke en gevestigde franchisefamilies met een flink aantal vestigingen. Zij hebben een zekere machtspositie waarmee ze druk kunnen uitoefenen op de retailer. Een ander deel kan er min of meer nog zijn brood mee verdienen omdat ze voldoende omzet draaien waardoor de (vaak hoge) operationele kosten gedekt worden en waardoor ze ondanks de zeer lage marges toch nog een bescheiden winst realiseren. En dan is er de groep die dagelijks bijna een strijd moet leveren om te overleven. Ze zijn dikwijls jong en onervaren of (nog) niet goed vertrouwd met wat realistisch gezien wel en niet haalbaar is op het gebied van omzet, winst enz. Verblind door een fraai business plan dat vaak te optimistisch is opgesteld (moet de bruid niet vaker mooier gemaakt worden dan dat ze is?) verbindt hij zich aan een retailer om pas achteraf aan den lijve te ondervinden dat de beoogde omzet niet (altijd) haalbaar blijkt of de kosten hoger oplopen dan ingeschat. Met alle gevolgen van dien. Franchisenemers zijn in België niet georganiseerd (slechts een beperkt aantal is lid van de Belgische Franchise Federatie) en dus komt ook niemand voor hen op. Het is ieder voor zich. In Nederland ligt dat heel anders. Daar zijn ze wel goed vertegenwoordigd en staan ze veel sterker. Ze zijn mondiger, hebben meer inspraak verworven en hun rendement ligt daardoor ook een stuk hoger.

Reden voor deze open brief

Vandaag bloedt mijn hart. Ik ben al meer dan 20 jaar actief in de fooddistributie en heb de voorbije twee decennia o.a. voor Carrefour en later ook voor Albert Heijn de hele franchiseproblematiek in kaart gebracht. Ik wil hierin heel formeel zijn: de overname door Ahold van Delhaize zal de Belgische franchisenemers niet ten goede komen. En wel om drie belangrijke redenen.

Het concept van Albert Heijn werkt op zich perfect. Het is een goed geoliede machine die uitstekend functioneert. Dat garandeert een hoog rendement en flinke marges voor Ahold. Een zelfstandig franchisenemer zal altijd proberen zelf bij te sturen omzijn business nog beter te doen draaien. En daar knelt het schoentje. Ahold wil vooral dat er niet aan het concept gesleuteld wordt. Het gevolg is dat er voor de franchisenemer heel weinig ondernemingsruimte overblijft en dat hij volledig gebonden is aan wat Ahold voorschrijft. Ik durf dat prachtige Albert Heijn-model dan ook omschrijven als puur ‘despotisme’, waarbij een hoog rendement voor Ahold niet noodzakelijk meer return on investment betekent voor de kleine franchisenemer. Ik betwijfel dan ook ten zeerste of de Belgische franchisenemer ooit de vruchten zal plukken van de stijgende omzet die Ahold in de Belgische Delhaizewinkels zal realiseren.

Ten tweede ben ik ook van mening dat het productengamma van AH en Delhaize onverenigbaar is. Delhaize houdt bij de aankoopbeslissing zeer sterk rekening met de kwaliteit van het geleverde product. Voor Albert Heijn is de eerste doorslaggevende factor de prijs. De eigen merken van AH hebben niet de kwaliteit van het Delhaize-merk. Het kwaliteitsimago van de Delhaizewinkel zal daardoor in de toekomst een flinke deuk krijgen en de supermarkten zullen klanten verliezen omdat ze in de rekken niet meer de primeurs of delicatessen, noch de kwaliteit van vandaag zullen vinden, maar het goedkopere productengamma van AH. En laat dat nu net voor Ahold de enige mogelijke piste zijn om zijn flinke marges en hoog rendement ook in de toekomst te blijven realiseren.

Ten derde zijn er de veel strengere – dan hier in België gangbare – regels en normen die Ahold zijn franchisenemers oplegt. Ik vrees dat ze onder Ahold nog wel de verantwoordelijkheden van een zelfstandige winkeluitbater zullen dragen, maar dat hun beslissingsmacht nagenoeg volledig uitgehold wordt. Ik zie de zelfstandige franchisenemer langzaam maar zeker evolueren naar een ‘veredelde rayonverantwoordelijke’ die uitvoert wat Ahold hem oplegt en feitelijk monddood is gemaakt.

Ik wil met deze open brief alle Delhaize franchisenemers oproepen om de koppen nubij elkaar te steken en om op te komen voor hun belangen. Alleen door in de komende 12 maanden alles op alles te zetten en stevig te onderhandelen, kunnen ze hun toekomst veilig stellen. Ook en vooral na 2017 want tot dan garandeert Ahold Delhaize in België de werkgelegenheid. Daarna staat het de directie vrij in te grijpen waar ze dat nodig acht.

Verder wil ik de minister van economie en werk, Kris Peeters, oproepen om een commissie op te richten met vertegenwoordigers van de overheid, UNIZO, banken en onafhankelijke experts die op een objectieve manier de belangen van franchisenemers in ons land moeten verdedigen. Ik zie een aantal belangrijke taken voor die commissie:

– Het zgn. ‘voorkeursrecht’ (vaak dé doodsteek voor franchisers bij de overstap naar een andere distributeur) moet opnieuw ter discussie gebracht of ten minste bespreekbaar gemaakt worden met de machtige retailsector.

– De bedenktijd om al dan niet franchisenemer te worden moet van 30 naar 90 dagen opgevoerd worden om nog meer drama’s te voorkomen (het is onmogelijk voor een franchisenemer om in 30 dagen tijd een goed en volledig onderzoek te voeren over een vestiging die ter franchise wordt aangeboden).

– Er zou een open en transparant franchisebeleid moeten komen.

– En er moeten richtlijnen opgesteld worden die resulteren in realistische businessplannen (nu wordt een businessplan door een retailer vaak veel te lovend en ‘over promising’ opgesteld).

 Ik wil ook federaal minister van economie en werk, Kris Peeters, UNIZO en alle betrokken beroepsorganisaties oproepen om in dit Ahold/Delhaize-overnamedossier de algemene belangen van franchisenemers te verdedigen. U draagt gezamenlijk de verantwoordelijkheid om een nieuw rampscenario zoals destijds met GB te vermijden. In 2000 nam de Franse distributiereus Carrefour alle 518 GB-winkels (in eigen beheer én franchising) over. In de jaren die volgden, heeft Carrefour enkel de meest rendabele winkels geïntegreerd in de Groep en de vestigingen van Brico, Auto5, Quick en Lunch Garden afgestoten. Vandaag dreigt hetzelfde te gebeuren met meer dan 440 zelfstandige uitbaters van dat ander Belgische kroonjuweel: Delhaize. Zij stellen op hun beurt duizenden andere mensen te werk. Laat hen niet in de steek.

 

Over Pierre Vancrutsen

Pierre Vancrutsen (°1961) begon zijn carrière met het coachen en opleiden vanwinkelpersoneel en kaderleden in o.a. personeels- en financieel management. In 1998 ging hij voor Aldi werken waar hij regionaal directeur werd. In 2003 kwam hij terecht bij Carrefour waar hij eerst winkeldirecteur van de Hypermarkt Carrefour in Ninove werd en al snel doorstroomde naar de hoofdzetel in Evere om er regionaal directeur Franchise en vervolgens Rekruteringsmanager Franchise te worden. In 2010 veroorzaakte hij deining in de retailsector met zijn opmerkelijke overstap naar het Nederlandse Ahold. Hij werd er aangetrokken om Albert Heijn mee te introduceren op de Belgische markt en was tot 2013 Directeur Franchise België. Intussen is hij Managing Director van PCorporation en werkt als onafhankelijk expert in franchising in de voedingsdistributiesector.

Bron: Franchising-Belgium

')}

DELEN

ACTUEEL NIEUWS

Gratis E-book

Alles wat u moet weten over franchise

In het eBook 'Wat is franchise?' wordt het begrip 'franchise' afgebakend: Wat is franchise, welke franchisevormen zijn er, wat zijn de voor- en nadelen van franchising, hoe zien recente marktontwikkelingen eruit en welke vooroordelen leven er ten aanzien van dit vaak zo succesvolle businessmodel.

E-book downloaden

Franchise nieuwsbrief

Wekelijks actueel nieuws uit de franchisebranche!

Nu aanmelden

De nieuwsbrief E-Zine wordt, naar keuze, dagelijks of wekelijks aan u toegezonden en bevat franchise opportunities, aangeboden vastgoed, vacatures, het meest actuele franchisenieuws, interviews, een agenda met franchise-gerelateerde beurzen en congressen, columns geschreven door franchisespecialisten en allerlei tips & adviezen.